Arbeidshygiëne bij zwangere werkneemsters
Nieuws 20 februari 2022:
Beschermt uw bedrijf de baby's van zwangeren voldoende?
Veel vrouwen en ook werkgevers weten wel dat tijdens een zwangerschap het niet goed is om zwaar te tillen. Echter, veel minder bekend is dat er ook gezondheidsrisico's zijn voor de baby en de werkneemster in werkomgevingen met geluid, trillingen en allerlei stoffen.
De Arbowet heeft voor deze arbeidshygiënische aspecten zeer concrete eisen opgenomen. Dit zijn eigenlijk gezondheidsgrenzen tot waar het veilig is om te werken. Ik ervaar regelmatig dat medewerkers Personeelszaken, HRM en ook veiligheidskundigen niet bekend met deze eisen. Daarom schrijf ik deze blog.
Figuur 1: schermprint arbeidsomstandighedenbesluit art 1.41
Arbeidshygiënische aspecten
In bovenstaande figuur 1 zie je het hoofdartikel in het Arbobesluit. Dit verwijst naar bijlage 1 van een Richtlijn. Dat is de Europese richtlijn voor veiligheid gezondheid van werkende vrouwen die borstvoeding geven of werkende zwangere vrouwen.
De arbeidshygiënische aspecten die beoordeeld moeten worden zijn:
- blootstelling aan geluid
- blootstelling aan trillingen
- blootstelling aan straling
- blootstelling aan gevaarlijke stoffen en lood
- blootstelling aan biologische agentia (bijvoorbeeld bacteriën, schimmels, gisten, virussen)
- trillen, staan, trekken, duwen en veel lopen (fysieke belasting)
- blootstelling aan koude en/of hitte
- werken onder overdruk
Wat zijn hiervoor de concrete eisen vraagt u zich af? Figuur 2 geeft een overzicht van de arbeidshygiënische eisen die gelden.
Een aantal van deze aspecten zijn vrij gemakkelijk vast te stellen.
Belangrijk is met een werkneemster tijdig in gesprek te komen.
Met name ontwikkeling van hersenen en gehoor treedt al vroeg op in de zwangerschap, namelijk na 3 weken. Vaak zie je dat zwangers werknemers pas na een week of 12 zich melden bij leidinggevende of personeelszaken. Ook daar gaat vervolgens vaak nog onnodige tijd verloren. De werkneemster werkt te lang door zonder een gedegen risicobeoordeling. Met als gevolg dat een foetus wordt blootgesteld aan bijvoorbeeld oplosmiddelen, gevaarlijke stoffen en geluid die van invloed kunnen zijn op de ontwikkeling tot mens. Ook trillingen bijvoorbeeld bij autorijden of rijden op heftruck kunnen van invloed zijn.
Meld een zwangere werkneemster voer dan direct een goede arbeidshygiënische analyse uit te voeren van haar taken. Beoordeel hierbij ook haar werkplek(ken). Als nodig kan er een meting worden uitgevoerd naar de blootstelling aan geluid en trillingen. Een arbeidshygiënist kan ook berekening uitvoeren om de blootstelling aan gevaarlijke stoffen te berekenen. Ook kan de fysieke belasting worden uitgerekend.
Risico's voorkomen
Werkgevers kunnen onnodige risico's voorkomen door in de overkoepelende RI&E vast aandacht te besteden aan deze bijzondere doelgroep.
Deze RI&E moet functie en taakgericht worden opgesteld. Dit gebeurt helaas vaak niet. Ook vormt het ontbreken van functies en taken bij de meeste branche RI&E's nog een probleem.
Een praktische oplossing is om bij de afdeling personeelszaken of HR een "checklist zwangeren" te klaar leggen. Medewerksters goed voorlichting geven om zich vroegtijdig in de zwangerschap te melden en zaken te bespreken is enorm belangrijk.
Met deze blog hoop ik dat het thema werken bij zwangerschap meer wordt omarmd. Dat we de meest kwetsbare doelgroep, namelijk de mens in wording beter gaan beschermen.
Meer lezen?
Informatieblad RIVM over geluid en trillingen bij zwangerschap (PDF, 81 kb).