Vuurwerk bevat zware metalen
Nieuws 31 december 2024:
๐๐ช๐ช๐ง๐ฌ๐๐ง๐ ๐๐๐ซ๐๐ฉ ๐ฏ๐ฌ๐๐ง๐ ๐ข๐๐ฉ๐๐ก๐๐ฃ ๐๐๐ ๐ฏ๐ค๐ง๐๐๐ฃ ๐ซ๐ค๐ค๐ง ๐๐ ๐ซ๐๐ง๐จ๐๐๐๐ก๐ก๐๐ฃ๐๐ ๐ ๐ก๐๐ช๐ง๐๐ฃ
Deze metalen hebben specifieke emissiespectra, wat betekent dat ze licht uitzenden bij specifieke golflengten als ze verhit worden.
Voorbeelden:
โ
Strontium (Sr), Lithium (Li): Rode kleur
โ
Barium (Ba): Groene kleur
โ
Koper (Cu): Blauwe kleur
โ
Natrium (Na): Gele kleur
Daarnaast wordt ๐๐ญ๐ถ๐ฎ๐ช๐ฏ๐ช๐ถ๐ฎ (Al) toegevoegd voor witte vonken, fel licht en glinstereffecten. ๐๐ข๐จ๐ฏ๐ฆ๐ด๐ช๐ถ๐ฎ (Mg) verhoogt de helderheid en energie van de ontbranding.
De kleur van vuurwerk wordt bepaald door de specifieke golflengten van licht die door de metalen worden uitgezonden wanneer ze verhit worden.
Bij ๐ฎ๐ฟ๐ฏ๐ฒ๐ถ๐ฑ๐๐ต๐๐ด๐ถ๐ฒ๐ป๐ถ๐๐ฐ๐ต๐ฒ ๐บ๐ฒ๐๐ถ๐ป๐ด๐ฒ๐ป kunnen ๐บ๐ฒ๐๐ฎ๐น๐ฒ๐ป ๐ถ๐ป ๐ต๐ฒ๐ ๐๐๐ผ๐ณ ๐ผ๐ฝ ๐ฑ๐ฒ ๐๐ฒ๐ฟ๐ธ๐ฝ๐น๐ฒ๐ธ worden geanalyseerd. Van dit rijtje vuurwerkmetalen heb ik recentelijk op enkele werkplekken Magnesium, Aluminium en Koper onderzocht. Dit om te controleren of werknemers deze metalen niet teveel inademen bij hun dagelijkse werk.
Het laboratorium maakt bij het analyseren van dit soort metalen gebruik van de verschillen in de golflengtes van de metaalelementen. Dit verschilt wel per methode. De meest voorkomende analysemethodes zijn : ๐๐๐ฃ-๐ข๐๐ฆ, ๐๐๐ฃ-๐ ๐ฆ en ๐ซ๐ฅ๐.
Als bij arbeidshygiรซnische metingen op de werkplek het verstandig is te beoordelen welke metaalconcentraties werknemers inademen dan wordt dit bepaald door het nemen van een stofmonster. Het stof dat medewerkers inademen wordt met een speciaal ingestelde pomp en meetkop opgevangen gedurende de hele werkdag of bij een speciale werktaak. Het stof wordt dan opvangen op een filter. Dit filter wordt na bemonstering naar het laboratorium gebracht.
Vooral bij XRF (X-Ray Fluorescence) spelen de golflengten van metalen een centrale rol. De techniek maakt namelijk gebruik van de karakteristieke rรถntgenstraling die door elk element wordt uitgezonden, en deze straling heeft specifieke golflengten die uniek zijn voor elk element.
Foto 1: voorbeeld xrf meetapparatuur (in lab)
Foto 2: schematische weergave xrf meettechniek
Foto 3: Weergave emissiespectrum metalen bij lab analyse
Bij Inductively Coupled Plasma (ICP) speelt de golflengte in meer of mindere mate een indirecte rol. Dit verschilt per methode. Bij Optical Emission Spectroscopy (ICP-OES) zijn golflengten cruciaal. Deze techniek meet de emissiespectra van geรฏoniseerde atomen in het plasma. Elk element zendt licht uit op specifieke golflengten wanneer het wordt geรซxciteerd in het plasma. De intensiteit van de lichtemissie op een specifieke golflengte wordt gebruikt om de concentratie van dat element te bepalen.
Bij Inductively Coupled Plasma Mass Spectrometry (ICP-MS) wordt het monster in een argonplasma verneveld en de metalen hierin worden vervolgens bij hoge temperaturen (10.000ยฐC) geรฏoniseerd. De ionen worden via een vacuรผmsysteem naar een massaspectrometer geleid, waar ze op basis van hun massa/lading-verhouding worden gescheiden. Een detector meet de ionenintensiteit. Deze ionenintensiteit is dan een maat voor de concentratie van de diverse metaalelementen in het monster.
Afhankelijk van de nauwkeurigheid van de meting en eventuele noodzaak van verdere analyses wordt in het arbeidshygiรซnisch meetplan een geschikt laboratorium met de juiste methode gekozen.
